مدل‌یابی اهداف پیشرفت چهارگانه در نوجوانان بر مبنای پدیدآورندگی، راکدماندگی و سبکهای فرزندپروری والد سرپرست خانواده

دکتر آزاده فرقدانی¹

عدنان واعظی²

دکتر فاطمه شاطریان محمدی³

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی روابط درونی متغیرهای پدیدآورندگی، راکدماندگی و نقش میانجی سبکهای فرزندپروری در زمینه جهت­ گیری چهارگانه هدف پیشرفت، به منظور ارائه مدلهای چهارگانه­ای براساس اهداف پیشرفت، صورت پذیرفته است. نمونه پژوهش شامل 370 دانش ­آموز دختر از مدارس دولتی مقطع متوسطه نواحی چهارگانه محدوده شهری قم و والد سرپرست آنها در دامنه سنی 60-40، با حداقل تحصیلات دیپلم و شاغل است که براساس نمونه‌گیری خوشه ­ای مرحله ­ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه­ های پدیدآورندگی، راکدماندگی، سبکهای فرزندپروری (مربوط به والد) و جهت­گیری چهارگانه هدف پیشرفت (مربوط به دانش­آموز) است. تحلیل داده­ها براساس تحلیل مسیر، در نهایت منجر به طراحی چهار مدل برای چهار متغیر وابسته جهت­ گیری هدف پیشرفت (اهداف پیشرفت تسلطی، عملکردی گرایشی، عملکردی اجتنابی، بلاتکلیفی) شد. مدل اول براساس متغیر وابسته نهایی هدف پیشرفت تسلطی، حاکی از تأثیر مستقیم و غیرمستقیم پدیدآورندگی بر هدف پیشرفت تسلطی و تأثیر مستقیم سبک مقتدرانه و تأثیر غیرمستقیم راکدماندگی بر هدف پیشرفت تسلطی است (ضریب تعیین مدل: 53/0). مدل دوم براساس متغیر وابسته نهایی جهت­ گیری هدف پیشرفت عملکردی گرایشی حاکی از تأثیرات مستقیم پدیدآورندگی و سبک مستبدانه بر هدف عملکردی گرایشی و تأثیر مستقیم سبک سهل ­گیرانه و تأثیر غیرمستقیم راکدماندگی بر هدف عملکردی گرایشی است (ضریب تعیین مدل: 38/0). مدل سوم براساس متغیر وابسته نهایی جهت ­گیری هدف پیشرفت بلاتکلیفی، حاکی از تأثیر مستقیم و غیرمستقیم پدیدآورندگی بر جهت­گیری بلاتکلیفی و تأثیر مستقیم سبک مقتدرانه و تأثیر غیرمستقیم راکدماندگی بر جهت­ گیری بلاتکلیفی است (ضریب تعیین مدل: 44/0). مدل چهارم براساس متغیر وابسته نهایی هدف عملکردی اجتنابی، حاکی از تأثیر مستقیم سبک مستبدانه بر هدف عملکردی اجتنابی و تأثیر غیرمستقیم راکدماندگی بر هدف عملکردی اجتنابی است (ضریب تعیین مدل: 40/0).

کلید واژگان: جهت ­گیری اهداف پیشرفت، پدیدآورندگی، راکدماندگی، سبکهای فرزندپروری

______________________________________________

تاریخ دریافت: 16/10/92               تاریخ پذیرش: 30/2/93

1.استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، گروه روانشناسی         edalataz@gmail.com

2.کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه       Shad_Vaezi@yahoo.com

3. استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، گروه روانشناسی fshaterian@yahoo.com