هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه علاقه اجتماعی درمانی برای نوجوانان قلدر و قربانی و ارزیابی اثربخشی آن بر مهارتهای اجتماعی نوجوانان قلدر و قربانی بود. در این پژوهش نیمه آزمایشی، جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر قلدر و قربانی پایه‌های دوم و سوم متوسطه شهر ابرکوه بود که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بوده اند. به‌منظور اجرای پژوهش پس از جامعه‌سنجی، از بین دانش‌آموزانی که بر اساس تحلیل نتایج جامعه‌سنجی تحت عنوان قلدر و قربانی طبقه‌بندی شده بودند، 40 دانش‌آموز به‌طور تصادفی به‌عنوان نمونه گروه قلدر و 40 دانش‌آموز به‌طور تصادفی به‌عنوان نمونه گروه قربانی قلدری انتخاب شدند. هر گروه به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند و سپس پرسشنامه مهارتهای اجتماعی روی آنها اجرا شد. گروههای آزمایش به‌صورت جدا‌گانه در هر هفته دو جلسه و در مجموع به مدت 12 جلسه در برنامه علاقه اجتماعی درمانی قرار گرفتند. پس از پایان جلسات آموزشی و نیز در مرحله پیگیری پرسشنامه مهارتهای اجتماعی مجدداً اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس یک‌راهه آمیخته نشان داد برنامه علاقه اجتماعی درمانی در گروههای آزمایش در مقایسه با گروههای گواه همتای خود، به‌طور معناداری افزایش مهارتهای اجتماعی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری را در پی داشته است. نتایج بیانگر این بود که علاقه اجتماعی درمانییک روشمؤثر برای پرورش مهارتهای اجتماعی در جهت افزایش همدلی، مسئولیت‌پذیری، همکاری، ارتباط و مشارکت در نوجوانان قلدر و قربانی است.
Pourseyed S, Alizadeh, Ph.D. H, Kazemi, Ph.D. F, Borjali, Ph.D. A, Farokhi, Ph.D. N. Developing a Social Interest Therapy Program and Evaluating its Effectiveness in Promoting Adolescent Bullies and Victims’ Social Skills. QJFR 2017; 14 (1) :51-68 URL: http://qjfr.ir/article-1-243-fa.html
پورسید سید رضا، علیزاده حمید، کاظمی فرنگیس، برجعلی احمد، فرخی نورعلی. تدوین برنامه علاقه اجتماعی درمانی و ارزیابی اثربخشی آن بر مهارتهای اجتماعی نوجوانان قلدر و قربانی. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش. 1396; 14 (1) :51-68
