رابطه‌ دلبستگی به مادر و عملکرد تحصیلی: نقش واسطه‌ای انگیزش تحصیلی

مهران آزادی¹

دکتر ولی­ اله فرزاد²

دکتر اسماعیل سعدی ­پور³

دکتر زهرا خوش­نویسان⁴

دکتر عبدالعظیم کریمی⁵

چکیده

پژوهش حاضر در چارچوب روش همبستگی و  با هدف تعیین نقش واسطه‌ای انگیزش تحصیلی در رابطه‌ بین دلبستگی به مادر و عملکرد تحصیلی 303 دانش‌آموز سال سوم تجربی (134پسر و 169دختر) دبیرستانهای شهر تهران انجام شده است. شرکت­ کنندگان مقیاس انگیزش تحصیلی (AMS) (والرند و بیسونت، 1992) و سیاهه دلبستگی به والدین و همسالان (IPPA) (آرمسدن و گرینبرگ، 1987) را تکمیل کردند و عملکرد تحصیلی آنان از روی معدل نمره ­های دروس فیزیک، شیمی و زیست ­شناسی در امتحانات نهایی محاسبه شد. روایی و اعتبار ابزارهای پژوهش به ترتیب با روش تحلیل عاملی تاییدی و ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده است. داده‌ها از طریق مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل گردیده اند. یافته‌ها حاکی از برازش مطلوب مدل مورد نظر بودند و نشان دادند که دلبستگی به مادر و انگیزش تحصیلی 33 درصد از تغییرات عملکرد تحصیلی را تبیین  می­کنند. همچنین دلبستگی به مادر 36 درصد از تغییرات انگیزش تحصیلی را پیش‌بینی کرده است. بر این اساس می­توان نتیجه گرفت دلبستگی به مادر در انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان و در نتیجه بهبود عملکرد تحصیلی آنان موثر است.

کلید واژگان: عملکرد تحصیلی، انگیزش تحصیلی، دلبستگی به مادر، دانش‌آموزان

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تاریخ دریافت: 20/2/95             تاریخ پذیرش:12/10/95

1. دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه امام رضا (ع)                                                               mehran.azadi@gmail.com

2. دانشیار بازنشسته دانشگاه خوارزمی(نویسنده مسئول)                                                                              vfarzad@yahoo.com

3. دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی                                                                                               Ebiabangard@yahoo.com

4. استادیار دانشگاه امام رضا (ع)                                                                                           Khoshnevisan25@gmail.com

5. دانشیار سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، پژوهشکده تعلیم و تربیت                                                               karimi@rie.ir