بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر دلبستگی بر کاهش رفتار پرخاشگرانه و قانون شکنی در دختران نوجوان

سمانه رضایی فرح آبادی¹

دکتر محمد علی مظاهری²

دکتر شعله امیری³

دکتر هوشنگ طالبی⁴

چکیده

بسیاری از روانشناسان معتقدند که نوجوانی دگرگونی جسمانی، روانی، شناختی و نیز تغییر در الزامات اجتماعی است. از گذشته این دوران هم از نظر نوجوانان و هم از نظر والدین  آنها دورانی به مراتب دشوارتر از زمان کودکی قلمداد شده است. خشم یکی از عواطف متداول در نوجوانان است که بر اثر برخورد آنان  به مانعی در رسیدن به هدفشان بروز می­کند و به پرخاشگری که واکنشی عمومی به ناکامی امیال است، منجر می­شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر دلبستگی بر کاهش رفتار پرخاشگرانه و قانون شکنی در دختران نوجوان انجام شده است. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و با گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران در سال تحصیلی ٩٣-٩٢ است. نمونه این تحقیق شامل 42 نفر از دختران دبیرستانی دارای نمره پرخاشگری بالا و مادران آنها بودند که براساس نمونه گیری خوشه­ ای و به­ صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. به منظور سنجش پرخاشگری از پرسشنامه آخنباخ (CBCL) و برای سنجش میزان دلبستگی به مادر از پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان (IPPA) استفاده شده است.  مداخلات مبتنی بر دلبستگی شامل ٨ جلسه بود که روی مادران گروه آزمایش انجام شد. به منظور بررسی داده­ ها، روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره به­ کار برده شد. نتایج حاکی از این بود که درمان مبتنی بر دلبستگی موجب کاهش رفتار پرخاشگرانه و قانون­ شکنی در گروه آزمایش می شود.

کلید واژگان: درمان مبتنی بر دلبستگی، رفتار پرخاشگرانه، رفتار قانون شکنی، دختران نوجوان

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تاریخ دریافت: 5/4/93                      تاریخ پذیرش: 29/2/94

[1]. دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران                                  samanehrezaee2007@yahoo.com

2. دانشیار دانشگاه شهید بهشتی                          M-Mazaheri@sbu.ac.ir

3. دانشیار دانشگاه اصفهان                                    shole_amiri@yahoo.com

4. استاد دانشگاه اصفهان                                       h-talebi@sci.ui.ac.ir