دوران نوجوانی سرشار از فرصت یادگیری صلاحیتها و مهارتهای جدید است. از آنجا که برنامه‌های مدارس دوره متوسطه به همه جنبه‌های رشد نمی‌پردازند، ضرورت دارد که هر نوجوان در فعالیتهای فوق‌برنامه شرکت کند. منظور از فعالیتهای فوق‌برنامه، هر نوع فعالیت خارج از برنامه‌درسی رسمی است که در آن دانش‌آموزان مشارکتی فعالانه، داوطلبانه و سازنده دارند. تنوع فعالیتهای فوق‌برنامه به افزایش تحرک بدنی، صیانت از آسیبهای فضای مجازی، کسب مهارت و تقویت آموزشهای مدرسهای میانجامد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ساختار جامع فعالیتهای فوق‌برنامه ویژه دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه اول با به‌کارگیری روش تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی- تحلیل محتوا و کمّی- توصیفی پیمایشی) در سال تحصیلی 97-1396 در مدارس ناحیه یک شهر یزد انجام شده است. جامعه آماری شامل سه گروه مدیران مدارس دخترانه (28 نفر)، دانش‌آموزان دختر(7000 نفر) و مادران(7000 نفر) بود. داده‌های کیفی طی مصاحبه با ده مدیر مدرسه بر اساس اصل اشباع نظری و روش نمونه‌گیری هدفمند گردآوری شد، سپس 375 دانش‌آموز و 355 نفر از مادران به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و به پرسشنامه‌های محقق‌ساخته پاسخ دادند. سه‌سوسازی نتایج تحلیل محتوای داده‌های کیفی و تحلیل واریانس رتبه‌ای فریدمن داده‌های کمّی نشان داد که اولویت فعالیتهای فوق‌برنامه از نظر مدیران مدارس دخترانه، دانش‌آموزان و مادران به‌ترتیب، فعالیتهای ورزشی، فرهنگی- هنری، مهارتی- حرفهای، با اختیار خود در منزل، آموزشی- درسی و مذهبی- معنوی است که می‌توان آنها را مبنای طراحی و اجرای فعالیتهای فوق‌برنامه در مدارس قرار داد.
Ra’ees Manshadi B R, Alavi Langroudi, Ph.D. S K, Zandvanian, Ph.D. A. The Comprehensive Structure of Extracurricular Activities for Female Junior High School Students. QJFR 2023; 19 (4) :61-80 URL: http://qjfr.ir/article-1-1188-fa.html
رئیس منشادی بی بی رباب، علوی لنگرودی سیدکاظم، زندوانیان احمد. ساختار جامع فعالیتهای فوق برنامه ویژه دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش. 1401; 19 (4) :61-80
