یکی از مهم‌ترین مسائل تعلیم و تربیت انتخاب محتوای مناسب، به منظور تحقق بخشیدن به اهداف آن است. قصه­ها، به فراخور شکل  و محتوای خود ظرفیتی مناسب برای  به ثمر رساندن فعالیتهای تعلیم و تربیت دارند. با توجه به اینکه آگاهی انتقادی یکی از هدفهای مهم تربیتی در تعلیم و تربیت رسمی است و صمد بهرنگی یکی از نویسندگان مطرح این زمینه از ادبیات کودکان است، لذا در این مقاله که به روش پژوهش تحلیل محتوا انجام شده، ضمن بررسی ماهیت و ویژگیهای تعلیم و تربیت انتقادی، قصه‌هایی از صمد بهرنگی به صورت هدفمند با هدف شناسایی و تحلیل آنها از نظر ویژگیهایی مانند وضعیت طبقاتی، سرکوب اجتماعی، تشویق آگاهی انتقادی، عمل جمع- محور و نقد باور غیرموجه انتخاب و امکان استخراج مضامین تربیتی- انتقادی بر اساس سه معیار معقولیت، قصدمندی و روشِ ایزرل شفلر بررسی شده است. به طور کلی دو دیدگاه در زمینۀ محتوای قصه­های بهرنگی وجود دارد که عبارت از پذیرش و رد آنها به منظور بهره­گیری در تربیت انتقادی است. نتایج پژوهش دیدگاهی میانه را پیشنهاد می­کند. دیدگاه میانه آن است که به منظور گنجاندن داستانهای بهرنگی در برنامه­های پرورش تفکر انتقادی، لازم است برخی از جنبه­های موجود در داستانها مانند روایتهای القایی داستانها، لایه­های آشکار و پنهان خشونت­ورزی، رادیکالیزه جلوه دادن شکافهای طبقاتی و کم رنگ بودن گفتگوهای استدلالی جرح و تعدیل شوند.